Grote, belangrijke ontdekkingen en nieuwe uitvindingen worden gedaan op plekken ver van hier, in Sillicon Valley, Amerika bijvoorbeeld of in China. De rest van de wereld lift mee op de inzichten en innovaties die daar vandaan komen. Maar is dat wel zo? ‘Nee’, zegt Anneke Tiddens, lees- en mediaconsulent van de bibliotheek Midden-Groningen en projectleider van het Innovatiefestival. ‘Dat beeld klopt van geen kant. Mensen hebben geen idee wat er aan ontwikkelingen gaande is in hun directe omgeving. In hun eigen achtertuin gebeurt meer dan ze zich kunnen voorstellen. Wij vonden het tijd om dat in beeld te brengen. Vandaar het Innovatiefestival Midden-Groningen. Daarmee zetten we de toekomst van onze omgeving in de spotlights.’

Een leven lang leren

Het Innovatiefestival Midden-Groningen is een initiatief van de bibliotheek. ‘De bieb is allang niet meer alleen de plek waar je iedere week je boeken komt ruilen’, zegt Anneke. ‘Ons doel is veel breder. We willen dat mensen een leven lang leren en we willen een nieuwsgierige en onderzoekende houding stimuleren. In de bibliotheek in Hoogezand hebben we een eLab waar bezoekers, bedrijven, zzp’ers en andere geïnteresseerden kennis kunnen maken met nieuwe digitale technieken zoals 3D-printers, lasercutters en augmented reality. Het opdoen en delen van kennis staat centraal. Het Innovatiefestival past heel goed binnen die ambitie.’

Focus op onderwijs

‘In 2018 zijn we gestart met een eendaags-festival waarmee we innovaties uit de omgeving toonden tijdens een markt-achtige setting. Daar kregen we goede reacties op’, vertelt Anneke. ‘De basis was prima, maar de hoofddoelgroep klopte nog niet helemaal. We willen met het festival namelijk vooral bij jonge mensen interesse wekken voor techniek en innovatie, technische opleidingen en moderne vaardigheden. Maar het onderwijs was niet betrokken. Dat hebben we in 2019 radicaal anders aangepakt.’

Dat leidde tot het Innovatiefestival Midden-Groningen, dat bestaat uit drie onderdelen:

• Een innovatieweek voor basisschoolleerlingen met daaraan gekoppeld een challenge
• De presentatie van de resultaten van de challenge in het cultureel centrum
• Een innovatiefestival in en rond de bibliotheek

Innovatieweek en challenge

Het Innovatiefestival startte in oktober 2019 met een innovatieweek voor basisschoolleerlingen uit groep 8. Deze leerlingen brachten een bezoek aan het dr. Alleta Jacobs College voor een techniekles. In dezelfde week gingen de leerlingen op zoek bij een bedrijf in de regio. Iedere klas bezocht een ander bedrijf. Tijdens het bedrijfsbezoek kregen de leerlingen te zien op welke wijze moderne technieken en innovaties toegepast worden in het bedrijfsproces. Ook kregen de leerlingen van het bedrijf een challenge mee, gekoppeld aan het thema geluk: bedenk een product of dienst, dat past bij ons bedrijf, waar onze medewerkers of klanten gelukkiger van worden. Bijvoorbeeld een relatiegeschenk, een duurzaam huis, een slimme manier om vervelende klusjes snel klaar te hebben. De leerlingen waren helemaal vrij om het zelf te bedenken. Met deze ontwerpopdracht gingen ze in de klas aan de slag.

‘De bibliotheek bood daarbij ondersteuning’, vertelt Anneke. ‘We hebben een stappenplan ontwikkeld om van idee naar product te komen. Experts van het eLab bezochten de leerlingen op school om te helpen. Als leerlingen liever naar het eLab wilden komen, dan kon dat ook. Hier konden ze experimenteren met de 3D-printer en de lasercutter. Het ontwerpproces eindigde met een prototype van het ontwerp.’

Makers van de toekomst

Op vrijdag 6 december kwamen alle klassen naar cultureel centrum Het Kielzog in Hoogezand om hun ontwerpen te pitchen voor een jury. De jury beoordeelde iedere inzending op originaliteit, creativiteit, uitvoerbaarheid en in hoeverre het ontwerp mensen daadwerkelijk gelukkiger zou kunnen maken. Tijdens deze bijeenkomst werden de basisschoolleerlingen in het zonnetje gezet als de makers van de toekomst. De klas met het beste ontwerp won een prijs.

Innovatiefestival als afsluiting

Op zaterdag 7 december vond het daadwerkelijke festival plaats in en rond de bibliotheek, het winkelcentrum en cultureel centrum. Er waren allerlei bedrijven en ondernemers die zich daar presenteerden en bezoekers, groot en klein, een unieke ervaring boden. ‘Alle activiteiten hadden een hoge fun-factor, maar ze toonden ook allemaal hoe vooruitgang mede mogelijk wordt gemaakt door techniek’, zegt Anneke. ‘Leerlingen van het mbo hadden een boeiend programma opgezet waarbij moderne digitale technieken de hoofdrol speelden. Er was bijvoorbeeld een escaperoom maar ook een game met Virtual Reality. Kinderen vonden dat fantastisch!’

‘De aanwezige bedrijven en ondernemers toonden aan het publiek hoe zij dagelijks gebruik maken van innovatieve technieken zoals augmented reality, 3D-printen, e-mobility, nieuwe kooktechnieken, warmtefoto’s, energie uit waterstof en nog heel veel meer. En het bleef voor bezoekers niet alleen bij kijken. Bij veel stands konden mensen zelf aan de slag. Experimenteren met nieuwe technieken is hartstikke leuk. Je beleeft iets nieuws en je raakt verrast door de mogelijkheden. Dat is een goede manier om mensen enthousiast te krijgen. Hier in Midden-Groningen zijn best veel mensen die zonder werk zitten en niet weten of ze ooit weer een baan vinden. Dit festival helpt ze misschien verder doordat ze, geïnspireerd door anderen, mogelijkheden zien om een eigen idee met behulp van nieuwe technieken om te zetten in een product. Of omdat ze een breder beeld krijgen van de bedrijven en mogelijkheden in hun eigen regio en daardoor nieuwe kansen zien.’

Organisatie Innovatiefestival Midden-Groningen

‘De bibliotheek is de initiator van het Innovatiefestival’, vertelt Anneke. Maar we hadden het niet kunnen organiseren zonder nauwe samenwerking met de gemeente, het onderwijs en de bedrijven uit de regio. De wethouders van onderwijs en economische zaken waren zeer betrokken en hebben meegedacht en geholpen waar ze konden.’

De projectgroep bestond, behalve de projectleider van de bibliotheek, uit een beleidsambtenaar van de gemeente Midden-Groningen, een medewerker van Bedrijf voor Werk, Re-integratie en Inkomen (BWRI), één leerkracht namens alle basisscholen die hiervoor gefaciliteerd werd door de werkgever en een techniekdocent van het dr. Aletta Jacobscollege. Economic Board Groningen hielp met het vinden van bedrijven die wilden meewerken. ‘Er was intensief contact tussen de projectleider en de bedrijven’, vertelt Anneke. ‘Ik ben bij veel bedrijven langs geweest om kennis te maken en om met ze mee te denken over de challenge.’

‘We hopen het festival volgend jaar weer te kunnen organiseren’, zegt Anneke. ‘Dat betekent dat we begin 2020 weer bij elkaar zullen komen. De doorlooptijd voor de organisatie is ongeveer een jaar. In die periode komt de projectgroep ongeveer acht keer bij elkaar. Het is zaak dat scholen en bedrijven op tijd geïnformeerd worden over de plannen. Scholen moeten voor de zomervakantie weten waar ze aan toe zijn. Het is ook belangrijk om dan al te weten welke bedrijven mee willen doen en welke challenge ze voor de leerlingen in petto hebben. We verwachten dat we met de ervaringen uit 2018 en 2019 behoorlijk slagvaardig kunnen zijn. We hebben contacten met scholen en bedrijven en een goed draaiboek, dus dat gaat ons flink helpen.’

Financiering

‘De financiering voor de organisatie en de uitvoering van het Innovatiefestival 2019 kwam uit de regeling regiovisie Groningen – Assen. Dat was voor één festival. Om het Innovatiefestival stevig op de kaart te zetten en de continuïteit te waarborgen gaan we kijken of we financiering voor langere periode kunnen vinden, bijvoorbeeld voor vijf jaar. Dan hebben we de kans om van iedere editie te leren en het evenement telkens te verbeteren. Misschien kan het zelfs groeien. Nut en urgentie zijn duidelijk als je kijkt naar opleiding van kinderen en jongeren en de leefbaarheid en werkgelegenheid in de regio.’