In schooljaar 2018/2019 konden basisscholen in Noord-Nederland via de regeling ‘Innovaties in de klas’ bij Bètapunt Noord een financiële bijdrage aanvragen om het wetenschap- en techniekonderwijs beter te integreren in het lesprogramma. Ook bestaande initiatieven konden met een financiële bijdrage verder ontwikkeld worden. Alle scholen die een bijdrage uit de regeling ontvingen gaven ieder op hun eigen manier invulling aan wetenschap en techniek. W&T in de klas kan op meer dan honderd manieren!
OBS De Linderakkers
OBS De Linderakkers maakte een inventarisatie van alle techniekmaterialen die op school aanwezig waren. Vervolgens maakte de school een aanschafplan voor nieuwe materialen. Met de bijdrage uit de Innovatieregeling schafte de school nieuwe techniekmaterialen aan voor alle groepen, aanvullend op het al aanwezige materiaal en aansluitend bij de W&T-lessen die er in de ateliers en in de klassen worden gegeven. In de onderbouw worden de materialen dagelijks gebruikt, in de hogere groepen wekelijks. De leerkrachten waren blij verrast toen bleek dat de leerlingen veel zelfstandiger met de materialen konden werken dan verwacht. Een keer uitleggen bleek genoeg. De kinderen konden daarna zelf aan het werk. Tijdens de opdrachten hielpen ze elkaar en maakten ze gebruik van elkaars kwaliteiten. De volgende stap die de school wil zetten is het verbinden van de W&T-activiteiten aan de zaakvakken.
OBS De Poolster
Op OBS De Poolster hebben ze een heus ontdeklab vol met W&T-materialen. Iedere dinsdagochtend gaat een klas in het ontdeklab aan het werk met een specifiek onderwerp. Na deze les krijgen de leerlingen enkele ontdekkisten mee met opdrachten voor in de klas. Deze opdrachten hebben een relatie met de les in het ontdeklab. Zo komt W&T ook de klassen binnen.
De kennis die de leerkrachten van De Poolster hebben opgedaan willen ze graag delen met collega’s van andere scholen. Tijdens een onderwijsdag van het eigen schoolbestuur hebben enkele leerkrachten een workshop gegeven. Tevens is de school bereid om de materialen uit het ontdeklab uit te lenen aan andere scholen. Er wordt op dit moment gewerkt aan het opzetten van een uitleenservice.
De financiële bijdrage uit de regeling Innovaties in de klas heeft de school gebruikt voor het aanschaffen van materialen voor het ontdeklab waaronder een werkbank, een opberg- en uitleensysteem voor materialen en uitlegkaarten en screencasts om het ontdeklab voor leerlingen nog toegankelijker te maken. In de toekomst wil de school, naast de al bestaande plusklas, ook een praktijkklas starten voor kinderen die bij voorkeur met hun handen werken.
CBS De Borgstee
De leerkrachten op CBS De Borgstee verzorgen al enkele jaren W&T-lessen in de groepen 5 t/m 8. Graag willen ze de lessen uitbreiden naar de onderbouw. De school heeft binnen de regeling Innovaties in de klas geld aangevraagd voor de aanschaf van W&T-materialen voor de onderbouw. Daarbij hebben ze gezocht naar materialen die ook in de wereld van volwassenen te vinden zijn. Door kinderen bijvoorbeeld te laten experimenteren met tandwielen krijgen ze kennis over aandrijving. Door ze vervolgens gebruiksvoorwerpen te laten onderzoeken waarin tandwielen zijn verwerkt (bijvoorbeeld een fiets, een klok of een blikopener) leggen ze de link met wetenschap en techniek in hun eigen omgeving.
De school heeft ook het programmeeronderwijs een boost gegeven door allerlei uitdagende materialen aan te schaffen. Op CBS De Borgstee leren de kinderen nu de basisbeginselen van het programmeren met Bee-bots en Blue-bots, LEGO We Do en LEGO Mindstorms, Micro bits en Scratch
OBS De Zandloper
OBS De Zandloper schakelde De Knutselkeet in voor een teach the teacher traject. De school zette deze mobiele werkplaats vol materialen en gereedschap in om een impuls te geven aan de leerlijn Techniek-Beeldend. De Knutselkeet heeft negen keer op het plein gestaan. In overleg met de leerkrachten zijn er lessen uitgevoerd voor onder-, midden- en bovenbouw uit de leerlijn Techniek-Beeldend. De lessen sloten aan bij het thema waar de leerlingen in de klas over werkten. Ook de leerkrachten deden mee met de lessen in De Knutselkeet. Van de begeleider kregen zij tips en adviezen over hoe zij in de klas zelf een dergelijke les zouden kunnen geven.
In de periode tussen de lessen van De Knutselkeet gaven de leerkrachten een les uit de leerlijn Techniek-Beeldend in de klas. Ervaringen en vragen wisselden zij uit met de begeleider van De Knutselkeet tijdens overlegmomenten of via de e-mail.
De school heeft gereedschap aangeschaft om de lessen in volgende schooljaren te kunnen voortzetten.
CBS De Til
CBS De Til heeft een aanvraag gedaan binnen de regeling Innovaties in de klas om digitale geletterdheid een impuls te geven. Het team is door Basicly begeleid en heeft daardoor alle vier de domeinen van digitale geletterdheid leren kennen. Het gaat daarbij om ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking.
Het team heeft zich georiënteerd op hoe de verschillende domeinen zijn te koppelen aan vakken die al worden gegeven en welke materialen erbij zouden passen. De financiële bijdrage uit de regeling Innovaties in de klas heeft de school gebruikt om het Codevaardig-alles-in-1-pakket aan te schaffen, bestaande uit het Codevaardig lesabonnement, de Dash & Dot materiaalkist, Bee-bot, Bee-bot materialen, Dash & Dot Wonderpack en de Launcher. De materialen zijn inzetbaar van groep 1 t/m 8. Met behulp van leskaarten kunnen leerlingen zelfstandig met de materialen aan de slag.
Het materiaal is inmiddels naar tevredenheid in gebruik genomen. De school hanteert de visie dat werken met dit materiaal van leerkrachten vooral een open houding vraagt. Leerkrachten hoeven niet zelf te kunnen programmeren maar zijn wel bereid om samen met de leerlingen op onderzoek uit te gaan vanuit een nieuwsgierige basishouding.
De leerkrachten merkten dat de interesse voor de digitale vaardigheden bij leerlingen groot is en dat de interactie tussen de leerlingen hierdoor als vanzelf gestimuleerd wordt. Oudere kinderen helpen jongere kinderen en jongere kinderen kijken bij oudere kinderen de kunst af.
De school beschikt inmiddels over een doorgaande leerlijn voor programmeren Een doorgaande leerlijn voor computational thinking is in grote lijnen klaar. Deze wordt in het komende schooljaar verder uitgewerkt, op zo’n manier dat alle domeinen van digitale geletterdheid erin terug komen.
Basisschool it Bynt
Basisschool it Bynt deed binnen de regeling Innovaties in de klas een aanvraag voor de aanschaf van materialen waarmee leerlingen computational thinking kunnen oefenen. De school heeft een weloverwogen keuze gemaakt in de aanschaf van materialen waarbij de ontwikkeling in het denken van kinderen (van concreet naar abstract) het uitgangspunt was. De school gebruikte deze aanvraag om het bestaande pakket aan materialen aan te vullen waardoor er nu voor alle groepen materialen beschikbaar zijn.
In groep 1 en 2 werkten de leerlingen al met Bee-Bot. De school heeft daar Cubetto aan toegevoegd. Met deze materialen leren kinderen spelenderwijs op een heel concrete manier hoe ze een robot kunnen programmeren zonder dat er een scherm of toetsenbord aan te pas komt.
De leerlingen van groep 3 en 4 komen letterlijk in beweging. Voor deze groep schafte de school Jumpido en een Kinect sensor aan waarmee het mogelijk wordt om een computer aan te sturen doormiddel van lichaamsbeweging.
In groep 3 en 4 werkten de leerlingen al met Blue-Bot, aansluitend op Bee-Bot om het vooruitdenken in stappen te oefenen. In groep 5/6 leren de kinderen via een app de Blue-Bot te besturen. De school schafte Ozobot aan voor de gehele middenbouw (groep 3 t/m 6). Met Ozobot kun je code tekenen, maar je kunt ook codes maken via de bijbehorende app. Ook hier zit een doorgaande lijn van heel concreet naar meer abstract.
De leerlingen in groep 7/8 zetten de stap naar abstractere manieren van programmeren. Zij werken met een Meccanoïd en het programma Scratch.
CBS De Wieken
De leerkrachten van CBS De Wieken volgden een teamscholing die werd verzorgd door Basicly ,om vertrouwd te raken met de vier domeinen van digitale geletterdheid:
- ICT-basisvaardigheden
- Mediawijsheid
- Informatievaardigheden
- Computational Thinking
De school formuleerde een visie rond digitale geletterdheid. Vervolgens is er onderzocht wat er in de klassen al gedaan werd. ICT-basisvaardigheden en Informatievaardigheden kwamen wel aan bod maar niet structureel. Dit gold ook voor Computational Thinking. Daarom koos de school ervoor om bij deze drie domeinen een leerlijn te maken om bewuster met de kinderen aan deze vaardigheden te werken.
De school gebruikte de regeling Innovaties in de klas voor de aanschaf van materialen waaronder het Codevaardig Alles-in 1-pakket bestaande uit: het Codevaardig-lesabonnement, de Dash & Dot materiaalkist, Bee-Bot, Bee-Bot materialen, Dash & Dot Wonderpack en de Launcher, Blue-Bot + bijbehorende materialen en Robo kids 1 en 2.
Er zijn nu voldoende materialen aanwezig om de lessen uit de leerlijn te kunnen geven. De school geeft aan dat het werken met de aangeschafte materialen steeds meer onderdeel wordt van de lessen en thema’s die binnen in gebruikelijke programma worden aangeboden. De domeinen van digitale geletterdheid raken steeds verder geïntegreerd in het lesaanbod.
Techniektorens middenbouw voor IKC de Zuiderenk
Op IKC de Zuiderenk is wetenschap en techniek een van de peilers van het Lifestyleprogramma dat door alle scholen van schoolbestuur Kits Primair onderschreven wordt. W&T heeft daarmee een vaste plek in het lesaanbod dat op dit moment bestaat uit:
- Een Techniekexperience voor leerlingen van groep 7/8 waarbij de leerlingen meerdere keren per jaar een bezoek brengen aan een school voor vo om daar techniekworkshops te volgen.
- Een Techniekbedrijventoer voor de leerlingen van groep 5/6 waarbij leerlingen op excursie gaan naar bedrijven in de regio. De bedrijfsbezoeken worden in de klas voorbereid met behulp van een lesbrief.
- Mobiel Planetarium dat een keer in de drie jaar op school komt. Alle leerlingen brengen een bezoek.
- Een technieklokaal met materialen als LEGO Technic, Duplo, LEGO We Do, en materialen op het gebied van programmeren en robotica.
Om dit aanbod verder uit te breiden heeft de Zuiderenk de bijdrage uit de Innovatieregeling ingezet voor de aanschaf van de Techniektorens voor de middenbouw. Vanaf schooljaar 2020-2021 zullen leerlingen de materialen uit de Techniektorens gebruiken tijdens de lessen. De Lifestylecoördinator W&T zal de materialen in de toren controleren en aanvullen wanneer nodig.
Mobiele talentenwerkplaats technologie & wetenschap Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen
Vanuit de gedachte dat kinderen niet alleen leren op school maar ook in hun vrije tijd, in hun eigen straat met vriendjes, ouders, buren en andere bekenden, ontwikkelen de gemeentes Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen, in samenwerking met schoolbesturen en verschillende welzijnsorganisaties,een mobiele talentenwerkplaats technologie & wetenschap.
Hiertoe wordt een oude SRV-wagen verbouwd tot een rijdende werkplaats die gevuld is met technologie van de toekomst. Er zijn moderne gereedschappen aanwezig, maar er is ook ruimte voor bijvoorbeeld timmeren en solderen.
De mobiele werkplaats kan ingezet worden onder schooltijd als mobiel leslokaal. Voor dit doel worden er lespakketten ontwikkeld voor kinderen van 8 t/m 12 jaar. Maar ook in de naschoolse uren kunnen kinderen er gebruik van maken. Bijvoorbeeld bij de BSO, het buurthuis, een club of vereniging. De mobiele talentenwerkplaats heeft ook als doel om mensen in een straat of wijk met elkaar in contact te brengen. De wagen trekt door zijn omvang bekijks, mensen worden nieuwsgierig en komen langs. Op die manier maken ook volwassenen kennis met nieuwe vormen van technologie.
Aan de mobiele talentenwerkplaats wordt de laatste hand gelegd. De lespakketten zijn klaar. Voor de zomervakantie zullen er enkele pilot plaatsvinden, waarna in september 2020 de officiële start zal zijn.
